بررسی وضعیت مصرف سیگار و عوامل همراه آن در دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران در سال 1382

سابقه و هدف: اولین علت قابل پیشگیری از مرگ و میر در دنیا، مصرف سیگار می باشد. از آنجایی که محیط خانواده در شکل گیری رفتار نوجوان نقش اساسی دارد، لزوم بررسی ارتباط مصرف سیگار اعضای خانواده و گرایش به مصرف آن در نوجوانان از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مطالعه با هدف شیوع مصرف سیگار و عوامل همراه آن در دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران در سال 1382 انجام شد. مواد و روش ها: این تحقیق به روش تصادفی بر روی 1095 دانش آموز دبیرستانی در مناطق آموزش و پرورش شهر تهران صورت گرفت. جمع آوری اطلاعات براساس پرسشنامه های طراحی شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) و طرح جهانی دخانیات جوانان (GYTS) و از طریق مصاحبه رو در رو توسط پزشک به عمل آمد. در خاتمه اطلاعات با استفاده از آزمون های مربع کای، فیشر و رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: از 1095 دانش آموز، 29% (31% پسران و 26% دختران) به صورت گهگاهی و 5% (2% دختران، 6% پسران، (P<0.0001 به صورت روزانه سیگار مصرف می کردند. 39 نفر (21%) از دانش آموزان که مصرف گهگاهی سیگار داشتند در خانواده آنها بیش از یک فرد، سیگار مصرف می کرد و در مقابل، 534 نفر (68%) از دانش آموزانی که بدون سابقه مصرف گهگاهی بودند در خانواده آنها فرد دارای اعتیاد به سیگار یافت نشد (P<0.0001). از 316 دانش آموز با سابقه مصرف گهگاهی سیگار، 279 نفر (88%) با پدر و مادر خود و 37 نفر (12%) با پدر یا مادر خود زندگی می کردند در حالی که از 779 دانش آموز بدون چنین سابقه ای 743 نفر (95%) با پدر و مادر خود و 36 نفر (5%) با پدر یا مادر خود زندگی می کردند (P<0.0001). نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که وجود بیش از یک فرد سیگاری در خانواده، وجود برادر یا خواهر سیگاری، زندگی فقط با یکی از والدین از جمله مهم ترین عوامل پیش گویی کننده مصرف سیگار در دانش آموزان مورد مطالعه بود. نتیجه گیری و توصیه ها: شیوع مصرف سیگار در دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران قابل توجه است. آموزش، مداخله ای بازداری در دانش آموزان، تشویق اعضای خانواده به دوری سیگار و تلاش در ایجاد محیط آرام در خانواده برای پیشگیری از این مساله توصیه می شود.